♦️جایگاه دعا و نیایش در زندگی فیلسوفانه
✍مصطفی ملکیان
🔹من گفتهام در زندگی طبیعی با ماوراء الطبیعه کاری نداشته باشید. سؤال این است که تکلیف دعا و نیایش چه میشود؟
اولاً من چند سالی است که گفتهام چند روش زندگی وجود دارد: مؤمنانه و متدینانه، عارفانه، فیلسوفانه. یک روش هم نیندیشیده است. ۹۹ درصد مردم در طول تاریخ، نیندیشیده زندگی کردهاند. زندگی نیازموده (سقراط) یا پیش اندیشیده شده (Prereflective) که از پدران خود به ارث بردهاند. کج دار و مریز نکنیم. یکی از این سه مدل را برگزینیم.
از زمان حمله مغول و به خصوص از صفویه ما این روحیه را پیدا کردهایم که مثلاً در دعوا، کاری به حق نداریم.فقط میخواهیم سر و ته قضیه هم بیاید. به این هم ربطش میدهیم که پیامبر گفته خیرالامور اوساطها (اوسطها غلط است).تازه این سخن پیامبر هم نیست. حد وسط یعنی چی؟ حق و باطل را باید در نظر گرفت. نمیشود هم فیلسوف بود و هم دیندار.
یک روش میگوید فقط عقل، حتی حکم عزل عقل را به دست خود عقل میپذیرد. یک روش هم تعبد است.دیگر حق گزینش نداریم.خدا گفته باید بپذیریم. روش سوم میگوید عقل نه، تابع کس دیگری هم نمیشوم. باید از یک مکاشفه و از طریق یک نیروی فراعقلی که آن هم درون خودم است، زندگی عارفانه داشته باشم.در اخلاق کاربردی من اززندگی فیلسوفانه میگویم. عبادت و نیایش در زندگی مؤمنانه وجود دارد. البته در همین روش فیلسوفانه هم گفتهام که نوعی تمرکز برای حل مسأله و مشکل وجود دارد که بر ۴ قسم است: contemplation,reflection,meditation,concentration
🔹برای حل مسائل نظری و مشکلات عملی به تمرکز نیاز داریم.اگر عبادت و نیایش نوعی تمرکز باشند به تلقی من هم کاملاً کارایی دارند و پذیرفته میشوند. اما اگر یک سلسله سخنانی را که معنایش را نمیفهمیم به موجودی که نمیدانیم کیست میگوییم و نمیدانیم چرا اینکار را میکنیم، من با این موافق نیستم.
اگر ما مسلمانان معنای اکثر دعاهایی که میکنیم را میفهمیدیم از آن میگریختیم. علیبنابی طالب میتواند بگوید خدایا اگر من را به جهنم ببری من مشکلی ندارم فقط من را از خودت دور نکن. علی بن ابی طالب کس دیگری بود. راست میگفت. برای او دوری از خدا سوزانندهتر از آتش جهنم بود. اما آیا ما واقعا چنین هستیم؟ به جای دعا کردن دعا خواندن را یاد گرفتهایم که به نظر من پشیزی برای هیچ کسی سود ندارد. دعا کنید. نهانیترین آروزهای آدم دعاهای او هستند، باقی حرف یاوه است. آنچه ته دلم آرزو دارم پیش بیاید دعای من است. اگر دعای ما آن چهار کارکرد را داشته باشد مشکلی ندارد.
➖«مصطفی ملکیان،سخنرانی ضرورت نقد میراث فرهنگی ادبی»
#فلسفی #اعتقادی
#اندیشه_آزاد
@freethought4